Ngân hàng Việt tuyển gái xinh, ngân hàng Tây tuyển người làm được việc | Có một cô gái mới đi phỏng vấn xong ở một ngân hàng cho vị trí chăm sóc khách hàng. Công việc không có gì khó, chủ yếu làm ở quầy giao dịch và dư sức so với một người tốt nghiệp đại học chuyên ngành như cô. Nhưng khi tôi hỏi “Phỏng vấn sao rồi em?” Cô ta liền đáp “Tạch rồi. Có nhiều bạn xinh hơn em, nhìn là mê.”
Câu chuyện nửa thật nửa phịa đó là cảm hứng cho nội dung sau.
Đó là tôi biết hơi nhiều bạn nữ rớt phỏng vấn hoặc không được làm ở vị trí nào đó không phải vì năng lực hay học vấn kém, mà là ngoại hình họ chưa đạt yêu cầu. Tôi cũng chẳng hiểu ranh giới là gì. Mặc dù kiến thức rất cứng nhưng vì không sở hữu vóc dáng người mẫu hay nét mặt của một ca sĩ nên đành thất bại.
Tiêu chuẩn tuyển dụng giao dịch viên ở Việt Nam rất lạ. Đó là nhân viên thường là nữ, phải có chiều cao nhất định và trên hết là phải xinh đẹp. Như người bạn làm HR của mình miêu tả, “Khi khách nam nhìn là họ muốn gửi tiền vô liền” hoặc “Khi mấy bạn nữ add và nhắn tin trên Zalo thì mấy anh sẽ trả lời ngay.”
Đại khái là vậy. Cho nên vô mấy phòng giao dịch mà cứ tưởng là sàn diễn hoặc công ty điện ảnh nào đó.
Đây là thông tin tuyển dụng rất phổ biến, bạn có thể thấy ở mọi nền tảng tìm việc làm.
- Tuyển dụng vị trí giao dịch viên.
- Yêu cầu tốt nghiệp cao đẳng trở lên. Chuyên ngành kế toán, tài chính hay ngân hàng càng tốt.
- Ngoại hình ưa nhìn, cao từ 1m58 trở lên, giao tiếp tốt.
Nói ngắn gọn thì là “Chúng tôi đang tìm gái đẹp. Nếu bạn là nữ mà không xinh thì vô nghĩa. Sắc đi trước tài.”
Điều này ngược với ở các nước tiên tiến khác mình biết. Mẹ của cô bạn mình ở Úc [gốc Hoa], đã hơn 45 tuổi, đang làm vị trí giao dịch viên ở chi nhánh ngân hàng. Cô ta đã lớn tuổi, không phải là gái xinh hay có chiều cao có thể thu hút phái nam. Được chọn vì có thể nói tiếng Anh, Phổ Thông và Quảng Đông để phục vụ những vị khách trung niên nói cùng ngôn ngữ, đây là một kỹ năng rất ít người sở hữu.
Thường giao dịch viên được giao cho những bạn trẻ mới ra trường với lương thấp nhất hoặc người trung niên vì họ có xu hướng làm việc lâu dài và ổn định, đó là điều ngân hàng cần. Cho nên đừng hy vọng sẽ gặp đóa hồng nào trong chi nhánh ngân hàng ở Mỹ, Âu hay Úc.
Thậm chí vào bất cứ trang tuyển dụng nào, thật khó để thấy ai đó nêu tiêu chuẩn là phải “xinh” hay “mặt khả ai.” Nếu đến các phòng giao dịch thì bạn sẽ thấy mấy cô trung niên, hoặc chú lớn tuổi chăm sóc khách. Hay xứ họ không có nhiều gái đẹp nên đành phải làm vậy?
Đọc tới đây thì tôi cá rằng thế nào cũng sẽ có bạn bình luận như sau, “Giờ phòng giao dịch có mấy bà già, phòng kia có gái trẻ xinh đẹp, bạn nghĩ khách sẽ tới chỗ nào?” Còn không thì là “Người ta thích thì chọn thôi, mỗi nơi mỗi khác.”
Đúng, tôi không nói bạn sai. Nhưng không lẽ điều đó có nghĩa là những quốc gia văn minh kia không đặt cao ngoại hình là lạc hậu. Các ngân hàng hàng đầu thế giới không tuyển gái đẹp thì phá sản hết. Các phòng giao dịch kia không có nhan sắc thì ế khách. Vô lý đúng không. Nếu gái đẹp là tiêu chuẩn để phát triển và thành công thì có lẽ kết quả đã cho thấy rồi, nhưng tôi chỉ thấy điều ngược lại.
Các công ty lớn thì luôn có chính sách tuyển dụng người khuyết tật, đương nhiên là phải làm được việc. Nhiều chỗ còn khuyến khích tuyển dụng người lớn tuổi. Ở Đài Loan thì tôi thấy họ làm việc cho các vị trí tiếp xúc với khách rất nhiều. Vậy không lẽ Đài Loan không có gái đẹp nên đành chấp nhận?
Cái người ta đề cao là tính gắn bó và kỹ năng. Khách hàng cũng chẳng quan tâm tên bạn là gì, bạn nó có “accent” hay không, đẹp hay xấu hoặc chân dài hay ngắn. Nếu người bà 45 tuổi kia ở Việt Nam thì chắc chỉ làm được vị trí vệ sinh, ông kia thì giữ xe. Còn giao dịch viên thì sao cạnh tranh lại mấy em tươi trẻ xinh đẹp, một thứ mà đất nước này có thừa.
Tôi nghĩ Việt Nam chúng ta cần coi lại văn hóa tuyển dụng thay vì cứ dùng gái đẹp để câu khách như hiện tại. Ai cũng thích nhìn cái đẹp, nhưng với những thứ liên quan đến tiền bạc thì con người đề cao tính chuyên môn và an toàn hơn. Ngoại hình chỉ là một phần chứ không phải tất cả.
Bóc Phốt Tài Chính | 02.2.2021
