Vì sao bạn chơi chứng khoán thua lỗ | Theo nhiều khảo sát thì đến 80-90% người tham gia thị trường chứng khoán lỗ, ít hay nhiều, sớm hay muộn. Đây là một trong những điều khó hiểu nhất. Vì độc giả đa số là người Việt nên xin dùng thị trường nội địa, chính xác là Index VN30.
Trước tiên xin giải thích nó là gì.
- Lấy cảm hứng từ chỉ số Dow Jones 30 của Mỹ, VN30 là một rổ cổ phiếu của 30 công ty niêm yết lớn nhất ở sàn HOSE. Nếu muốn biết danh sách thì bạn có thể Google là ra.
- Nó không đại diện cho cả thị trường nhưng phản ánh lớn nhiều sức mạnh của các công ty lớn và đà tăng trưởng nói chung.
- Nó được nhiều người dùng để đánh giá vì dễ tập trung hơn.
Vậy hiệu suất của nó ra sao sau hơn một thập niên. Kết quả sẽ khiến bạn rất bất ngờ.
- Vào 2010.1.01 | 507 điểm
- Vào 2021.1.01 | 1011 điểm
- Tổng cộng là 11 năm.
- Hiệu suất của 11 năm đó là 199%.
- Hiệu suất trung bình mỗi năm tính ra là 6.48%.
- Còn nếu tính đáy [384] lên đỉnh [1155] thì hiệu suất là 300% hoặc 10.53% mỗi năm.
Nghĩa là nếu bạn chỉ mua một rổ cổ phiếu đại diện hoặc ăn theo Index VN30 thì sẽ có hiệu suất tương tự, thậm chí hơn nếu mua đều hoặc khi thị trường giảm. Chưa tính cổ tức, nếu gom chung thì trung bình sẽ là 11-13% mỗi năm.
Nhưng lạ lùng thay, đa số người lại lỗ. Điều này khiến tôi suy ngẫm. Nguyên nhân không nằm ở thị trường mà trong chính tư duy của người tham gia. Là một người đã đầu tư lâu năm và sống qua thời bong bóng nên tôi đã thấy hết và học được nhiều điều quý giá.
Để tôi liệt Kê nguyên nhân vì sao bạn lại lỗ nhé.
- Bạn đầu tư không có kế hoạch và không biết mình phải làm gì. Bạn chỉ mua theo trào lưu, dựa theo lời của môi giới hay người bạn nào đó. Thậm chí cũng chẳng hiểu mình mới mua công ty nào, ngoài cái mã thôi thì chẳng nhớ gì cả.
- Bạn tập trung vào một số cổ phiếu mà không đa dạng hóa. Đây là điều vô cùng cấm kỵ vì nó không khác gì cờ bạc cả. Chẳng ai có thể đoán được công ty nào sẽ thành công hay thất bại trong tương lai, nếu có thì họ đang nói dối hoặc bạn đang ảo tưởng về khả năng đoán mò của mình. Đa dạng loại bỏ rủi ro này nhưng bạn lại làm điều trái ngược.
- Bạn “đánh nhanh rút gọn” và coi chứng khoán là cách để làm giàu nhanh chóng. Chức năng của thị trường không phải là biến người bình thường thành triệu phú qua vài đêm, dù trong lịch sử có vài trường hợp như vậy nhưng rất hiếm và ít bao giờ được lặp lại. Nó là kênh huy động vốn, kết nối doanh nghiệp với tiền nhàn rỗi và cho phép con người trở thành cổ đông của doanh nghiệp. Mục đích là kiếm lợi nhuận cao hơn lãi suất ngân hàng hoặc trái phiếu. Nếu gửi tiết kiệm chỉ mang lại cho bạn 6% mỗi năm thì 10% lợi tức từ chứng khoán là thành công rồi. Chính vì làm theo tư duy chụp giật nên bạn bán khi chỉ tham gia vài tháng để rồi thấy nó phục hồi lại trong tiếc nuối.
- Bạn nghe lời quá nhiều chuyên gia trên mạng và trở nên rối trí. Đây có lẽ là lỗi lớn nhất. Khi mua một cổ phiếu, bạn đang nắm một phần của một công ty. Nó sẽ tồn tại lâu hơn một tay chơi trên diễn đàn hay một chuyên gia tự phong trên mạng. Hãy nhìn lại quá khứ để thấy rằng bạn đã bỏ lỡ hàng loạt công ty chất lượng như Vinamilk hay Vietcombank. Thậm chí bạn đã mua nhưng rồi bán nhanh vì không có niềm tin. Tiếc thay là lòng tham và tư duy nông cạn đã tiêu diệt bạn.
Thị trường sẽ luôn thay đổi, dù có bạn hay không. Người ta vẫn mua và bán bất chấp ai đó nghĩ gì. Chúng ta ở hiện tại bị thao túng quá nhiều bởi các tin nhắn hay lời dụ dỗ của các lợi ích nhóm mà không chịu tư duy độc lập.
Hãy nhìn bất cứ biểu đồ index nào, SP500 hoặc VN30. Tại sao nó lại tăng mà bạn lại lỗ. Bạn chỉ cần mua một quỹ index hoặc ăn theo là nằm trong phạm vi an toàn dài hạn rồi. Nhưng thay vào đó, bạn làm ngược lại và oán trách thị trường hay ai đó.
Lỗi là ở chính bạn. Bạn lỗ vì không có kế hoạch, không có kiên nhẫn, không có đa dạng và không có tầm nhìn.
Đừng biến mình thành một con số thống kê vô ích nữa. Dẹp ngay trò đầu cơ ngắn hạn, bỏ luôn việc đâm đầu vào những hội chứng khoán online và tránh xa những chiêu trò làm giàu nhanh chóng.
Chỉ có một cách duy nhất để kiếm lời và tồn tại lâu dài trong thị trường. Đó là trở thành nhà đầu tư giá trị dài hạn nắm giữa một rổ cổ phiếu tạo ra sản phẩm và giá trị thật. Còn không thì bạn chỉ là kẻ đốt tiền và giao nó cho người khác.
Bóc Phốt Tài Chính | 28.1.2021