Theo dõi chứng khoán mỗi ngày, thú vui gây hại, tâm lý đầu tư | Nếu sở hữu nhiều hay ít cổ phiếu thì tôi cá rằng bạn coi diễn biến của thị trường mỗi ngày. Từ lúc sàn giao dịch mở cửa cho đến khi đóng cửa, bạn không thể ngừng cập nhật bảng giá. Từ sáng tới chiều, bạn vô app giao dịch liên tục để coi mấy mã của mình lên hay xuống, danh mục của mình đỏ hay xanh và thua lỗ bao nhiêu.
Cảm giác này giống như khi độ đá banh để tăng độ sung khi coi vậy. Tiền càng nhiều thì độ sung càng cao. Khi đội mình bị thủng lưới thì tim đập, khi đội mình có bàn thắng thì sướng điên lên. Mồ hôi từ từ toát ra và cảm giác vừa run sợ vừa phê.
Chơi chứng khoán cũng vậy, nhất là những ai có vài trăm triệu trong tài khoản và đặt cược vào vài mã. Nó làm mình hồi hộp, run, âu lo, sợ và một chút khó chịu. Khi thấy mã VIC [ví dụ] tăng 10-20% thì phê điên người. Ngay lập tức lên Facebook đăng “Thấy chưa, con VIC tao nói hôm kia tăng là tăng.”
Cái cảm giác tê tê đó giống như nụ hôn đầu hoặc cảm giác vô nhà nghỉ với gái vậy. Phê không thể tả. Thế giới có mấy tỷ người, trong giây phút đó, bạn cảm thấy mình ở trên cả vũ trụ và nhân loại.
Rồi khi cái mã DXG [ví dụ] giảm thì ngược lại. Nếu là vài phần trăm thì có chút lo, có thể cảm thấy mình ngu ngốc. Nếu là 10% thì như có ai đó đấm vô mặt. Còn nếu 20% trở lên thì giống như bị ai đó đâm vào tim. Cảm giác giống như bị người yêu cắm sừng vậy. Bực tức, cảm thấy bị phản bội và lo lắng. Rồi ăn không ngon, ngủ không yên.
Tôi hiểu vì đã trải qua hết rồi. Bạn không phải là người duy nhất hay đầu tiên cảm thấy như vậy khi thấy danh mục mình toàn đỏ. Nhưng đây là kết quả của một thói quen cực xấu mà nhiều người mắc phải. Đó là theo dõi thị trường chứng khoán quá thường xuyên một cách không cần thiết.
Tại sao bạn lại âu lo. Chỉ có vài nguyên nhân sau.
- Bạn dùng tiền tiết kiệm khẩn cấp để “chơi.” Nếu lỗ thì không biết sống sao.
- Bạn dồn hết tiền vào vài mã, nên khi nó giảm thì ảnh hưởng quá nhiều đến quỹ của mình.
- Bạn mua các mã quá biến động nên lên xuống quá mạnh.
- Bạn không đa dạng nên luôn gánh quá nhiều rủi ro.
- Bạn dùng đòn bẩy và khoản lỗ nhân đôi thay vì lời.
Tôi nói đúng không hay còn thiếu điều gì nữa. Bạn đang làm sai tất cả những nguyên lý đầu tư cơ bản nên đã rơi vào trạng thái âu lo. Đó là hành vi của con bạc chứ không phải đầu tư nữa.
Những người đầu tư thực sự, tin hay không tuỳ bạn, ít khi nào theo dõi thị trường chứng khoán mỗi ngày. Có thể là coi tầm vài phút vào cuối ngày rồi thôi. Còn lại họ để cho thị trường tự quyết định. Họ đa dạng hoá cho nên không có một mã nào có thể gây tổn thương quá nhiều. Họ có tầm nhìn dài hạn nên không để sự lên xuống ảnh hưởng đến cuộc sống.
Thói quen theo dõi chứng khoán lên xuống mỗi ngày rất thú vị nhưng chẳng mang lại lợi ích gì cho bạn đâu. Thậm chí, nó rất hại và phản tác dụng.
- Diễn biến mỗi ngày chỉ là tạm thời trong ngày, có thể là vài ngày hoặc trong ngắn hạn. Người mua người bán, lên xuống, đỏ xanh. Tất cả đều là sự linh động thông thường chứ không có gì đáng sợ.
- Mỗi năm sẽ có ít nhất chục ngày thị trường giảm trên 5%. Không tin tôi thì bạn có thể coi lại biểu đồ lịch sử.
- Báo chí thì luôn giật tít để câu view một cách không cần thiết và làm bạn hoang mang.
Hãy ngừng lại. Đừng làm hại bản thân nữa. Bạn không cần phải theo dõi nó mỗi ngày để cảm xúc mình đi theo xu hướng tạm thời đâu. Hãy để thị trường tự động điều chỉnh. Hãy để những kẻ đánh cược mất tiền, bạn thì không. Hãy để báo chí tô vẽ tiêu cực, nó không liên quan đến bạn. Hãy để những con bạc lo sợ cho tài khoản mình, bạn chỉ là khán giả.
Vì nếu làm theo nguyên lý đa dạng, không đòn bẩy và tầm nhìn dài hạn thì chỉ có bạn mới có thể làm hại mình. Hãy tắt màn hình, xoá app luôn nếu có thể, tạm ngừng theo dõi các fanpage và nhìn tài khoản cá nhân. Hãy để thị trường là thị trường, bạn vẫn là bạn.
Bóc Phốt Tài Chính | 01.2.2021