“Họ, những người lướt sóng cổ phiếu, là ký sinh trùng, bám vào công ty để kiếm lợi, họ không phải là cổ đông.”
Đó là nhận xét của chủ tịch của công ty Dịch Vụ Hàng Xanh, Haxaco, trong đại hội cổ đông của công ty. Vậy chúng ta nên nghĩ gì về quan điểm này?
Nói cách khác, những người đầu cơ hay lướt sóng cổ phiếu có đóng góp cho xã hội không, hay họ chỉ đang trục lợi. Đây không phải là lần đầu tiên giới tài chính tranh cãi về điều này, nó đã tồn tại từ lâu.
Thị trường chứng khoán là một tập hợp đa dạng với những người có mục tiêu và quan điểm khác nhau. Có người thích đánh bạc, có người thích lướt sóng, và có người thích đầu tư dài hạn. Họ có tầm nhìn khác nhau và vì lợi ích riêng nên đưa ra lựa chọn phù hợp nhất đối với mình.
Ở đây xin nói về những người lướt sóng và đầu tư dài hạn.
Lướt sóng là hành vi mua bán cổ phiếu trong thời gian ngắn để kiếm lời. Tầm nhìn của họ chỉ tầm vài tiếng đến vài ngày. Họ thích canh thời điểm và dựa theo nhận định cá nhân.
Người đầu tư dài hạn thì ngược lại. Họ sở hữu cổ phiếu với tầm nhìn chục năm trở lên. Một khi mua thì họ sẽ giữ lâu dài chứ không thích chạy theo trào lưu. Cho nên họ coi bản thân là cổ đông của công ty.
Vậy ai có ích hơn? Sẽ là sai lầm nếu tung hô một bên rồi bác bỏ bên còn lại vì ai cũng đóng vai trò quan trọng trong thị trường chứng khoán.
Những người lướt sóng đóng vai trò tạo thanh khoản và khám phá giá cả.
Giả sử bây giờ bạn là một người đầu tư dài hạn và muốn mua cổ phiếu của công ty nào đó. Điều bạn muốn là thật nhiều người mua và bán nó liên tục. Để khi đặt lệnh thì sẽ khớp ngay và khi bán thì sẽ chốt liền. Hãy thử tưởng tượng khi bạn muốn mua mà không có ai bán, muốn bán mà không có ai mua.
Khi thiếu đi lượng tiền đầu cơ này thì thị trường sẽ mất đi lực củng cố, và đó chưa bao giờ là điều tốt.
Người đầu tư đóng vai trò ổn định vốn và định hướng doanh nghiệp.
Giả sử bây giờ bạn là một người thích lướt sóng. Điều bạn cần là một lượng người nắm cổ phiếu dài hạn để ban quản trị an tâm sản xuất và phát triển công ty. Nếu không có người đầu tư thì sẽ không có cổ phiếu để bạn lướt sóng, nếu có thì chỉ là con số trên màn hình chứ không có doanh nghiệp đại diện. Rồi khi bạn mua bán lên tục, người đầu tư sẽ đứng ở bên kia giao dịch.
Người lướt sóng và người đầu tư là một cặp, cả hai cần nhau chứ không thể loại bỏ được.
Chưa hết. Nếu bạn theo trường phái đầu tư dài hạn thì trong khoảng thời gian dài bạn không giao dịch thì ai sẽ làm điều đó? Những người lướt sóng.
Còn nếu nhìn chứng khoán là trò chơi tổng bằng không, dòng tiền sẽ chảy từ người lướt sóng vào túi người đầu tư. Kẻ ngốc hiến tiền cho người khôn ngoan.
Vậy chúng ta có nên cổ vũ cho hành vi lướt sóng chụp giật không?
Đừng nhầm lẫn khái niệm. Lướt sóng hay đầu cơ chụp giật chưa bao giờ là điều đáng khuyến khích. Lý do là đa số người sẽ thua lỗ. Theo hàng loạt thống kê của các công ty chứng khoán Robinhood và eToro thì 80% người tham gia thua lỗ và nguyên nhân chính là mua bán chụp giật.
Nó không khác gì cờ bạc. Nhưng lên án cờ bạc khác với việc cấm người khác cờ bạc. Đó là điều bất khả thi. Thị trường chứng khoán hoạt động dựa trên sự đa dạng chứ không phải độc tôn. Nếu có người đầu tư thì sẽ có người lướt sóng và cờ bạc. Họ là một phần của cuộc chơi. Cho nên cách tốt nhất là hãy để mọi người tự quyết.
Ai thích lướt sóng thì lướt sóng, ai muốn đầu tư thì đầu tư. Nhưng sau tất cả, Như Buffett nói, “Thị trường chứng khoán sẽ chuyển tiền từ người không kiên nhẫn vào túi người kiên nhẫn.”
Bạn hãy tự hỏi và quyết định xem mình là ai trong thị trường chứng khoán.
Nguyễn Trọng Nhân | Bóc Phốt Tài Chính, 13.4.2022