Lương và thu nhập là gì, khác thế nào
Lương và thu nhập tuy được sử dụng như một nhưng lại khác nhau. Nhiều người hay nhầm lẫn khái niệm và các trang báo cũng vậy, cho nên dẫn đến nhiều nội dung dễ gây hiểu lầm.
Đây là định nghĩa.
Lương là số tiền người chủ hoặc doanh nghiệp trả cho bạn ở mức cố định để làm trong khoảng thời gian nhất định. Nghe rối đúng không, để ví dụ nhé.
1. Bạn làm nhân viên marketing.
2. Công ty trả bạn mức lương 10 triệu kèm với phúc lợi như Bảo Hiểm Xã Hội và Bảo Hiểm Y Tế.
3. Bạn phải làm việc từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Tổng cộng làm 8 tiếng và 1 tiếng nghỉ trưa mỗi ngày. Làm từ thứ 2 đến thứ 6. Tổng cộng là 40 tiếng mỗi tuần.
4. Nếu bạn làm thêm giờ thì công ty phải trả bạn thêm, theo luật.
Đó là lương, số tiền bạn sẽ được trả định kỳ mỗi tháng để làm việc.
Còn thu nhập là tổng số tiền bạn kiếm được trong khoảng thời gian nhất định. Lương của bạn là một phần của thu nhập, nhưng bạn có thể có thu nhập nhiều hơn lương. Đó có thể là từ kinh doanh online, nhận thêm việc freelance hoặc làm thêm giờ.
Bạn hình dung ra chưa. Để tiếp tục với ví dụ thêm nhé.
1. Bạn làm nhân viên marketing với lương 10 triệu mỗi tháng.
2. Trong thời gian rảnh thì bạn kinh doanh online và kiếm được 5 triệu mỗi tháng.
3. Ngoài ra, bạn còn nhận việc freelance và kiếm thêm 4 triệu nữa.
4. Trong tháng đó thì thu nhập của bạn là 19 triệu. Nhưng lương của bạn vẫn là 10 triệu.
5. Việc kinh doanh hay làm thêm của bạn có thể nhiều hoặc ít, nhưng công việc chính của bạn vẫn vậy. Cho nên dù thu nhập của bạn có thể tăng hay giảm bất thường, nhưng lương thì không.
Tại sao phải hiểu rõ định nghĩa và khái niệm này. Vì nó sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn khi thấy những tiêu đề như “Tôi kiếm được 100 triệu một tháng thế nào” hay “Lương 10 triệu nhưng tôi mua được nhà thế nào.”
Đó là vì họ giỏi hơn hay siêng năng hơn? Hai cái này không giống nhau. Thay vì chỉ làm 8 tiếng mỗi ngày thì họ làm 10 tiếng. Thay vì chỉ làm một việc thì họ làm hai việc. Thay vì an phận thì họ mạo hiểm đầu tư. Dẫn đến việc thu nhập cao gấp vài lần lương. Bạn có nên như vậy không?
Ngoài ra, sau này nó sẽ cho bạn cái nhìn tổng quát hơn nếu quyết định kinh doanh. Vì doanh thu, lợi nhuận và lương không hề giống nhau.
Ví dụ bạn quyết định nghỉ việc và làm freelance. Trước đây lương của bạn chỉ 10 triệu, còn làm freelance thì thu nhập lên 20 triệu.
Nhưng bạn quên rằng đó là vì bạn phải tự trả Bảo Hiểm Xã Hội, Bảo Hiểm Y Tế và Bảo Hiểm Thất Nghiệp. Bạn phải làm từ sáng tới tối và không được trả hai tuần nghỉ phép có lương. Nếu muốn quy chuẩn thu nhập tự do thành lương thì bạn hãy trừ tầm 30-40% cho tất cả những khoản phúc lợi và chia cho số giờ làm việc. Lúc đó sẽ có cái nhìn khác.
Thu nhập 20 triệu kia bây giờ chỉ còn tầm 10 hoặc 15 triệu, trong khi bạn phải làm nhiều hơn. Nếu trừ khi những cái đó thì nó có đáng không? Đây là điều bạn nên so sánh và suy ngẫm.
Đó là sự khác biệt giữa lương và thu nhập. Đừng nhầm lẫn nữa nhé.
Nguyễn Trọng Nhân | Bóc Phốt Tài Chính, 10.3.2022