Khi chuyên gia dự đoán thị trường, đoán mò về sự ngẫu nhiên

Khi chuyên gia dự đoán thị trường, đoán mò về sự ngẫu nhiên

Lần nào cũng vậy. Không ngày nào trôi qua mà không có các dự đoán của các chuyên gia về diễn biến kế tiếp của thị trường. Nhưng sự thật là gì. 

Nếu để ý thì những bài dự đoán thường không bao giờ có chi tiết cụ thể mà chỉ mập mờ để độc giả tự đoán. Các “chuyên gia” cũng hay làm như vậy để trông có hiểu biết nhưng thật ra cũng mù tịt. 

Theo nhiều nghiên cứu hàn lâm thì thị trường chứng khoán biến động gần như ngẫu nhiên trong ngắn hạn. Chỉ khi nhìn lại chúng ta mới vỡ lẽ. Đây gọi là thuyết random walk (bước đi ngẫu nhiên) mà những tác giả tiêu biểu như Burton Malkiel hay John Bogle đã quảng bá. Cho đến nay nó vẫn được áp dụng. 

Thật ra không ai có thể đoán thị trường sẽ làm gì cả. Xác suất chính xác tương đương với đoán mò, 50/50. 

Còn khi đưa ra dự đoán thì họ sẽ nói như vầy. 

1. “Chứng khoán sẽ sớm phục hồi.” Vậy thì ai nói không được. Nhưng chừng nào, bao lâu và bao nhiêu?
2. “Cổ phiếu kia sẽ tăng trưởng.” Tương tự như trên, chi tiết chính không bao giờ được nói. 

Vì họ thực sự không biết. Nể nhất là những thánh chứng sĩ online khẳng định như đinh đóng cột là sở hữu mô hình dự đoán chính xác đến “90%.” Vậy thì họ đã khám phá ra bí quyết làm giàu rồi, đâu cần phải chia sẻ với người khác. Cũng sắp thống trị thế giới và nằm ngoài quy luật xác suất toán học. 

Nếu họ đúng thì sẽ nổ ầm trời. Còn khi sai, vốn đa số lần, thì im lặng và không ai biết đến. Lần này đến lần khác. Chẳng khác nào dự báo thời tiết.

Cho nên lần sau khi đọc một bài dự đoán gì luôn nhớ là họ cũng đang đoán mò như bạn, khác ở chỗ họ là “chuyên gia” hoặc thầy nói còn bạn thì không. Nhưng tất cả đều dự đoán mò như nhau. 

Bóc Phốt Tài Chính | 20.1.2020