Tuy thua kém các nước khác ở nhiều lĩnh vực, nhưng Việt Nam có lẽ nằm trong top về vé số. Sau đây là vài con số để chúng ta hình dung.
- Trong quý 1/2023, người dân miền Nam đã chi gần 35,000 tỷ để mua vé số, tương đương 1.521 tỷ USD.
- Trong năm 2021, doanh thu vé số đạt 87,000 tỷ đồng, tương đương 3.782 tỷ USD.
- Tính theo đầu người [99 triệu dân], một người Việt Nam bình quân tiêu 878,000 VND cho vé số mỗi năm, hoặc 37 USD.
- Trong khi GDP là 3600 USD, tiền chơi vé số chiếm 1.03%.
Để so sánh, đây là các con số của Mỹ.
- Số tiền tiêu cho xổ số [lottery] năm 2022 là 70 tỷ USD.
- Theo đầu người [333 triệu dân], một người Mỹ tiêu bình quân 230 USD mỗi năm.
- Trong khi GDP là 60,000 USD, tiền chơi vé ố là 0.38% hoặc tỷ lệ.
Nghĩa là nếu tính theo sức mua, người Việt Nam đốt tiền chơi vé số gấp 3 lần người Mỹ.
Dự tính trong năm 2023, doanh thu vé số sẽ đạt kỷ lục, ít nhất là 100,000 tỷ. Đó là chưa tính Vietlott và các hoạt động cá độ thể thao khác.
Ở các tỉnh phía Nam, vé số là nguồn doanh thu lớn nhất. Ví dụ tiêu biểu là Bạc Liêu. Thu ngân sách năm 2020 là 3,183 tỷ, nhưng doanh thu từ vé số là 1,346 tỷ, chiếm 42%. Nghĩa là gần phân nửa doanh thu không đến từ sản xuất, mà từ hình thức cờ bạc hợp pháp.
Vậy nguyên nhân là gì? Không có cuộc nghiên cứu nào. Một phần cũng vì máu cờ bạc. Nhưng nếu bạn quán sát thì sẽ là bây giờ có quá nhiều người nghèo. Người ta mua để ủng hộ người bán.
Như khi đi ăn vỉa hè, vừa ngồi xuống thì có người bán vé số đến. Vì có chút cảm động trong lòng nên bạn mua để tạo công ăn việc làm.
Dù là gì đi nữa, thì việc vé số chiếm 50% thu ngân sách ở một số tỉnh là điều không có gì để tự hào. Nó không thể nào bền vững được, cũng không thể gọi vậy là phát triển.
Sẽ không là cực đoan để nói rằng Việt Nam là cường quốc vé số.