Khi thấy ai đó hỏi “Vì sao chúng ta nghèo?” thì tôi sẽ nói ngược lại. Việt Nam chưa bao giờ giàu.
“Nghèo đói là điều tự nhiên từ ngàn xưa. Bất cứ ai cũng phải bắt đầu từ con số không. Thịnh vượng mới là hiện tượng hiếm thấy và khó làm.
Vậy cho nên hãy hỏi ngược lại. “Điều gì tạo nên thịnh vượng?”
Lấy Singapore làm ví dụ. Quốc đảo nào không có tài nguyên, diện tích nhỏ bằng nửa Sài Gòn nhưng GDP thì bằng cả nước chúng ta. Vậy bí quyết của họ là gì.
1. Kinh tế mở để mọi người cùng đến làm giàu.
2. Luật pháp nghiêm minh để con người sống công bằng và kẻ xấu bị trừng phạt.
3. Hành chính giảm thiểu để không tạo cơ hội cho cá nhân lạm dụng chức vụ.
4. Giao thương toàn cầu để làm cầu nối với tất cả.
5. Tiếng Anh để hội nhập với rào cản tối thiểu.
Cộng với di sản của Anh để lại, Singapore bỏ xa các nước xung quanh. Dù có nhiều vấn đề nhưng khi so với nơi khác, thì ơi đây là tấm gương đáng học hỏi.
Còn phong thủy, tài nguyên hay địa lý cũng góp phần, nhưng chưa bao giờ là yếu tố quyết định. Sự sáng tạo của con người là vô tận. Khi phải sống giữa sa mạc, người Israel sẽ đào kênh nước và theo đuổi chất xám. Khi bị nhốt bởi rừng núi, người Thụy Sĩ sẽ biến nơi mình sống thành chỗ để bảo vệ tiền.
Khi con người được tự do khám phá, bàn tay vô hình của Adam Smith sẽ thúc đẩy sự phát triển. Còn khi có sự xuất hiện của bàn tay hữu hình, xã hội chứng kiến điều ngược lại.
Sự khác biệt giữa nghèo đói và thịnh vượng là ranh giới của việc tận dụng chất xám con người.