Tại một tòa nhà cao tầng ở đường Nguyễn Du, một bác gái nói giọng Bắc ngồi lỳ trước cửa ra vào một công ty bất động sản lớn hàng đầu Việt Nam. Theo lời thoại, bà ta đã bỏ tiền tỷ đồng đầu tư vào dự án, nhưng bây giờ không nhận được lợi tức hay hỗ trợ như cam kết.
Thay vì đối thoại, bảo vệ tòa nhà và nhân viên công ty chặn cửa.
Ở đây xin không nêu tên, mà cũng không cần, vì nếu không phải là Công Ty X thì sẽ là Công Ty Y.
Một trong những vấn đề với thị trường tài chính Việt Nam là sự thiếu thông tin minh bạch. Trong thời buổi những bài trên các tờ báo hàng đầu có thể mua với giá cả công khai thông qua dịch vụ và “Chợ báo,” vậy mức độ khách quan là bao nhiêu?
Đây là vài sự kiện nổi trội diễn ra trong vài tháng gần đây.
- Công Ty X không trả lợi tức cho nhà đầu tư condotel và không chịu minh bạch tài chính. Nhà đầu tư tụ tập tại trụ sở ở Hà Nội và Đà Nẵng. Nhưng đố bạn tìm ra một bài báo nào nói về sự kiện này. Bằng một phép lạ nào đó, những bài gốc của tác giả trên Facebook hay các nền tảng mạng xã hội khác, đều biến mất một cách bí ẩn.
- Công Ty Y đánh tráo tiết kiệm với trái phiếu, khiến nhà đầu tư đứng trước hội sợ với băng rôn vài tháng liên tục. Nhưng kỳ lạ thay, gần như không có một nhà báo nào đến tác nghiệp.
- Công Ty Z chậm giao sổ hồng cho người mua chung cư, mặc dù nhiều dự án đã hoàn thiện gần chục năm. Khi Google tên, bạn chỉ đọc được những bài PR.
- Công ty M đánh tráo tiết kiệm với Bảo Hiểm Nhân Thọ. Người mua lập group trên Facebook. Nhưng kỳ lạ thay, nó lại biến mất không dấu vết.
Kể ra thì rất nhiều. Như các công ty đang hốt bạc với các dự án ở bán đảo tại TPHCM. Kéo theo đó là sự hình thành của một tầng lớp giàu từ buôn nhà đất. Còn các cuộc đối thoại với người dân về tiền đền bù thì chỉ có vài bài.
Vậy quay lại chủ đề. Nếu nhà báo không cung cấp thông tin trung lập để nhà đầu tư cá nhân tự quyết định, thì báo chí tồn tại để làm gì?
Khi thiếu niềm tin, người ta tìm đến những kênh thông tin tự phát từ các influencers. Nhưng nó có giới hạn. TikToker không có thẻ nhà báo và influencer không được bảo vệ. Họ chỉ có thể nói lại những thứ đã được xuất bản trên báo. Nghĩa là có nói thì cũng như không. Họ không thể thay thế nhà báo.
Nếu là người tích cực, bạn sẽ cho rằng “Các nhà báo cần chứng cứ” hay “Đang chờ tìm hiểu.” Còn nếu là người va chạm xã hội, bạn sẽ cho rằng “Báo chí bây giờ không còn đáng tin nữa.”
Thông tin đóng vai trò định hướng người mua bán trong thị trường. Dù là nhà đất, chứng khoán, hay hàng hóa đơn thuần. Khi thiếu, người tham gia trong thị trường sẽ giống như đang bịt mắt chạy xe.
Từ đó, chúng ta có thể kết luận hay nói mỉa mai. Thị trường tài chính Việt Nam không phải là nơi để kết nối vốn, mà là kênh chuyển tiền từ người nghèo vào túi người giàu.
