Thương mại điện tử bóc lột hay cứu vớt con người? | Giữa cơn đại dịch COVID-19, khi hàng loạt doanh nghiệp thua lỗ và nhiều người mất việc thì các công ty bán hàng online lại phát triển vượt bậc và không có đỉnh dừng lại. Trong khi các chủ sở hữu thấy tài sản mình tăng vọt thì những người làm công ở dưới không có gì thay đổi. Chính điều này đã tạo ra xung đột ngầm giữa tầng lớp giàu và nghèo.
Tôi đồng ý phân nửa quan điểm rằng các nhân viên cấp thấp nên được trả lương cao hơn để họ có thể lo cho gia đình. Tôi cảm thấy đây là điều cần thiết mỗi lần thấy tài xế giao hàng phải chịu nắng bụi với đồng lương không cao chút nào. Nhiều đơn vị còn thuê cộng tác viên và không có bảo hiểm hay phúc lợi gì. Là một người tiêu dùng, tôi không hề cảm thấy thoải mái chút nào. Chúng ta cần chính sách cân bằng hơn.
Tuy nhiên, không thể dựa vào đó để nói rằng các công ty Thương Mại Điện Tử [TMĐT] “bóc lột” người lao động được. Người ta chỉ thấy điều họ muốn mà không có cái nhìn tổng quát.
Hãy suy nghĩ và đặt câu hỏi ngược. “Nếu không có TMĐT thì những con người đó sẽ làm gì và ở đâu?”
Nếu ở Mỹ thì họ sẽ có công việc khác không tốt đẹp gì và với đồng lương tối thiểu thấp hơn, chưa kể mất đi bước đệm vào thị trường lao động. Nếu ở Trung Quốc thì những nhân viên giao hàng sẽ còn ở quê làm nông và không bao giờ thoát nghèo. Còn nếu ở Việt Nam thì có lẽ họ đang ở nhà chết đói hoặc làm việc gì đó có giá trị thấp hơn nhiều.
Đó là lao động cấp thấp. Vấn đề đó cần được giải quyết để đôi bên có tiếng nói chung. Nhưng nhìn rộng hơn thì sự phát triển của TMĐT đã tạo gia việc làm ở mảng khác mà chúng ta không thấy.
- Marketing | Chưa bao giờ ngành này lại phát triển đến vậy. Nhờ TMĐT mà hàng chục ngàn sinh viên ra trường có việc làm lương trên trung bình.
- Kế toán, chăm sóc khách hàng | Tương tự như trên, khi một công ty mở rộng thì họ tạo ra vô số vị trí.
- IT | Cái này khỏi nói, TMĐT đang dần biến mình thành các công ty công nghệ. Thử hỏi bây giờ có ngành nào lương cao hơn?
Về mặt khách hàng thì chúng ta quá được lợi. Hãy nghĩ lại trước đây khi bạn phải mua gì đó thì gặp khó khăn bao nhiêu thì bây giờ lại tiện lợi bấy nhiêu. Riêng tôi thì bây giờ chỉ mua sách trên Amazon và Tiki, nếu ra tiệm sách thì vừa đắt và không có nhiều cuốn để chọn.
Còn về khía cạnh nhà sản xuất thì các nền tảng buôn bán online đã tạo ra hệ sinh thái các nhà kinh doanh nhỏ lẻ với chi phí vận hành siêu thấp. Không có TMĐT thì có lẽ kết quả sẽ tồi tệ hơn.
Chẳng ai bóc lột ai, không ai trả lương cao cho vị trí thấp cả. Những người lao động kia cũng xứng đáng với đồng tiền nhận được và họ sẽ có thể phát triển hơn nữa. Tất cả đều có lợi. Nếu có công việc nào tốt hơn thì không ai cấm họ thay đổi, nhưng vào thời điểm hiện tại thì không.
Nếu muốn việc làm thì hãy ngừng chỉ trích mà phải cổ vũ cho sự thành công của những người tạo ra việc làm. TMĐT không phải là thủ phạm, họ là những anh hùng đang thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế trong kỷ nguyên hiện đại. Hãy cảm ơn họ!
Bóc Phốt Tài Chính | 28.1.2021
