Nếu trước đây Nassim Nicholas Taleb cho ra đời cuốn “Thiên nga đen” [Black Swan] với ý chính là giải thích cho những hiện tượng ít ai ngờ đến và nhiều người nghĩ rằng khó mà xảy ra. Nhưng một khi nó thành hiện thực, tất cả đều bất ngờ.
Phiên bản Việt Nam sau này nếu được viết thì sẽ mang tên “Thiên nga đỏ” [Red Swan], nhằm giải thích hiện tượng tương tự, nhưng mang bản sắc đặc trưng địa phương.
Nếu phải tóm gọn thì sẽ là:
- Ở Việt Nam, triều đình luôn đúng.
- Ở Việt Nam, triều đình không bao giờ sai.
Tại sao một số cá nhân không rõ nguồn gốc, nhưng lại trở thành đại gia một cách nhanh chóng, và rồi sụp đổ không lời giải thích.
Những Trịnh Văn Quyết, Đỗ Anh Dũng, và Trương Mỹ Lan là ví dụ. Họ đi lên một cách bí ẩn. Để rồi ra đi không lời giải đáp.
Rồi cái này liên quan gì?
Nếu bạn tham gia đầu tư ở thị trường Việt Nam thì cần hiểu rõ rủi ro để không cảm thấy bất ngờ. Ví dụ như trái phiếu Tân Hoàng Minh hay là cổ đông của FLC, nếu mua thì phải chấp nhận rủi ro khả năng tồi tệ nhất là mất trắng.
Người phạm tội thì cần bị phạt. Điều đó không bàn cãi. Chỉ đang nói về yếu tố rủi ro ở thị trường Việt Nam.