Có bằng đại học nhưng thu nhập thua cô bán hủ tiếu | Khi quảng bá giáo dục đại học thì tôi ít nhiều thường được hỏi câu này. Các bạn trẻ chỉ ra thực tế rằng lương của những người có bằng cử nhân đôi lúc thua các cô chú bán hủ tiếu. Có người còn so với đi Xuất Khẩu Lao Động [XKLĐ] hay dân kinh doanh.
Chính vì sự chênh lệch này nên người theo đuổi tri thức thường nản vì không thấy lợi ích. Đôi lúc cũng chạnh lòng vì ăn học 4 năm trời nhưng bây giờ đồng lương còn thua người không học gì.
Tôi hoàn toàn đồng ý.
Với mức khởi điểm trung bình 6 triệu mỗi tháng, không ít bạn trẻ sẽ hoài nghi giá trị của tấm bằng. Còn với lương bình quân 10 triệu thì rất khó thuyết phục người khác rằng giáo dục là đường ngắn nhất để thoát nghèo.
Nhưng tôi nghĩ đây là cách nhìn nhận chưa toàn diện vì bản chất khác nhau.
Nhân viên là người làm công ăn lương, còn cô bán hủ tiếu là người kinh doanh. Cho nên không thể so sánh được vì những điểm khác biệt sau đây.
- Nhân viên văn phòng chỉ làm 8 tiếng mỗi ngày rồi đi về. Mỗi tuần làm 5 ngày, có thể làm nửa buổi thứ 7. Mỗi năm được nghỉ phép 1-2 tuần có lương. Chế độ bao gồm Bảo Hiểm Xã Hội, Y Tế và tai nạn. Chưa kể khả năng thăng tiến và tăng lương luôn rộng mở. Bắt đầu thì chỉ 6 triệu nhưng từ từ sẽ lên 10 hoặc 20 triệu.
- Cô bán hủ tiếu phải làm việc 12 tiếng, thời gian đứng bán chỉ là một phần, còn phải thức sớm để nấu nữa. Mỗi tuần chắc làm không nghỉ ngày nào. Cũng không có ngày nghỉ phép được trả lương vì đang làm tự do. Không có Bảo Hiểm Xã Hội, Y Tế hay tai nạn, có vấn đề gì thì tự chịu. Khả năng tăng thu nhập chỉ có thể đến từ bán nhiều hơn hoặc mở thêm chi nhánh. Nhưng làm vậy thì cần vốn và rất cạnh tranh.
Bạn đi làm công ty thì không có gánh rủi ro gì còn cô bán hủ tiếu thì đang đánh cược và có thể sẽ lỗ vốn.
Để quy ra giá trị mỗi ngày sau thuế sẽ thấy rõ.
- Mỗi ngày cô ta thu 800,000 VND, mỗi tháng tính ra là 24 triệu..
- Nếu cô ta chỉ làm 5 ngày/tuần hoặc 20 ngày/tháng thì là 16 triệu.
- Rồi tự đóng BHXH như nhân viên văn phòng, 33% thì chỉ còn 10.72 triệu.
Đó là sự khác biệt. Bạn nghĩ rằng cô ta có thu nhập cao nhưng nó chỉ hơn nhân viên văn phòng một chút. Làm nghề này rất cực, tôi đố bạn xách xe hủ tiếu bán mỗi ngày coi chịu được bao lâu. Làm văn phòng thì bạn ngồi máy lạnh, cô ta làm việc trong nóng nực. Bạn có vô số cơ hội để phát triển còn cô ta chỉ có thể đứng bán.
Tất cả công việc đều đáng quý nhưng tri thức luôn thắng trong dài hạn. Đừng tập trung vào cái ngắn hạn vì đầu tư cho giáo dục chưa bao giờ là sai lầm.
Bóc Phốt Tài Chính | 03.4.2021
