Người chơi chứng khoán khờ dại hóa trưởng thành | Tham gia chứng khoán trong giai đoạn bong bóng 2008 vào thời còn trẻ trâu nên tôi cũng đã từng nghĩ là kiếm lời từ kênh này quá dễ. Khi áp dụng mức margin 2-3x thì mỗi năm lời 50 đến 100% là điều quá bình thường. Nhưng chỉ khi thị trường đảo chiều thì mới nhận ra sự may mắn của con bạc khác hoàn toàn với lợi nhuận đầu tư.
Đó là cú sốc đầu đời và có lẽ sẽ là bài học tôi không bao giờ quên được. Cho đến bây giờ thì vẫn cố truyền lại cho thế hệ sau nhưng chắc họ cũng cần phải trải qua điều tương tự, đóng học phí trường đời thì mới có thể nhận ra chân lý.
Đầu tư chứng khoán là bạn bỏ tiền để mua cổ phần của doanh nghiệp. Nó không khác gì việc bạn bỏ vốn mở quán hay kinh doanh gì đó. Tôi cá rằng bạn sẽ không bao giờ nói “Mỗi tháng lời 20% là chuyện thường.”
Vậy tại sao suy nghĩ đó lại phổ biến với những người mới tham gia thị trường chứng khoán. Từ kinh nghiệm là vì như sau.
- Việc mua bán cổ phiếu đã trở nên quá dễ dàng cho nên người ta không có cảm giác là mình đang tham gia cái gì đó mạo hiểm. Họ chỉ thấy nút Mua và Bán kèm với những màu xanh đỏ trên màn hình.
- Chứng khoán rất biến động tùy theo quy mô và lượng giao dịch. Một cổ phiếu tăng 20% trong tháng này không có nghĩa là nó sẽ tiếp tục. Biến động đi kèm với rủi ro nhưng ít ai hiểu được điều này. Đa số người chơi lại khoái những mã nhỏ lẻ vì nó tăng nhanh.
- Khi lên mạng xã hội thì có quá nhiều nội dung về những thiên tài chứng khoán kiếm 100% mỗi năm. Dạo gần đây thì đẻ ra một lượng môi giới và “trader” tự phong phán “Có thể kiếm 10-20% mỗi tháng và rủi ro thấp.”
Ở Việt Nam thì hầu hết đều chơi như đánh bạc chứ hỏi ra thì họ hiểu rất ít, gần như mù tịt về thông tin và kiến thức. Điều mắc cười nhất là họ sẽ không bao giờ thừa nhận mình cờ bạc mà luôn tự hào với cái mác “trader” hoặc “đầu tư” trong khi khái niệm quá khác nhau.
Bản thân tôi thì từ ngày công khai viết về tài chính nhằm quảng bá trường phái đầu tư giá trị dại hạn đã biến thành mục tiêu bắn hạ của không ít những “Thánh chứng khoán online” vì lý do nào đó.
Bạn đừng mong làm giàu từ chứng khoán. Nó chỉ là kênh để kết nối vốn nhàn rỗi với doanh nghiệp và là công cụ để phát triển tài sản cá nhân lâu dài. Trừ khi bạn tạo ra sản phẩm hay dịch vụ gì đó cho xã hội thì đừng cố nhắm đến mức lợi nhuận phi thường vì chẳng có lý do gì để điều đó xảy ra.
Hãy thực tế hơn bằng cách như sau.
- Chỉ nên đầu tư cổ phiếu nếu có tầm nhìn ít nhất 5 năm. Vì đó thời gian bình quân của một chu kỳ.
- Nếu là người bình thường thì đừng mua mã nhỏ lẻ mà hãy mua cả thị trường thông qua quỹ index. Trừ khi bạn tự tin với bản thân, theo kinh nghiệm thì 90% sẽ thất bại trong dài hạn nhưng cố nói thì họ càng ảo tưởng. Đó là tư duy của đám ngốc.
- Mức lợi nhuận bình quân mỗi năm chỉ 6-15% thôi, tùy theo giai đoạn và không phải lúc nào cũng lời.
Bạn không phải là Buffett và cũng đừng cố làm theo vì trên đời chỉ có một. Tốt nhất nên làm mức bình quân của thị trường thì bạn đã thắng 90% người tham gia rồi, vốn đang mù quáng theo đuổi sự vô ích.
Còn mấy thanh niên trẻ trâu ảo tưởng nào thích thể hiện thì đây là sân khấu của bạn. Hãy cố gắng bay nhảy, cháy tài khoản rồi quay lại cảm ơn tôi vẫn chưa muộn vì ai cũng có một thời khờ dại mà.
Bóc Phốt Tài Chính | 27.3.2021
