Giáo viên không giàu nhưng đào tạo ra người giàu | Không thể so sánh giáo sư với những người làm trong khối tư nhân được vì mỗi bên có chức năng lẫn vai trò khác nhau. Dù không là tỷ phú nhưng những người làm giáo dục đảm nhận việc đào tạo ra những tỷ phú đó.
- Giáo viên ở đây xin nói chung từ tiểu học, trung học cho đến đại học. Công việc của họ là giảng dạy, thiết lập nền tảng, xây dựng tư duy và khuyến khích suy luận độc lập. Nhờ vậy mà những người học mới có được kiến thức đầy đủ để có thể ra đời làm việc và thành công. Nếu không thì nền kinh tế chúng ta sẽ rơi vào hư vô vì không ai biết mình đang phải làm gì.
- Các tỷ phú là những nhà xuất chúng tài ba hiếm có. Nhìn tổng quát thì họ là kết quả của gia đình, môi trường sống, nền tảng giáo dục và cơ chế quốc gia. Khi tất cả những cái đó được cộng lại thì sẽ sinh ra những Gates, Buffett, Musk và Zuckerberg.
- Lương trung bình của giáo viên ở Mỹ là $60,000, giáo sư là $100,000 và giáo sư lâu năm là $160,000. Có nghĩa là họ thuộc thành phần ưu tú của xã hội. Sau khi giảng dạy 20 năm thì đa số sẽ lọt vào tầng lớp triệu phú nhờ tiền tích lũy và đầu tư. Còn những cá nhân tài giỏi thì viết sách, giảng dạy tự do nên có thu nhập cao hơn nhiều. Nếu họ đòi hỏi lương cao hơn thì sinh viên có chịu trả học phí cao hơn không.
Giáo sư tuy giảng về thuyết kinh tế và không thành tỷ phú nhưng những người học hỏi trong lớp họ sẽ là tỷ phú. Dù đó chỉ là một môn cơ bản trong chương trình đại cương hay chuyên ngành kinh tế. Từ hệ cử nhân cho đến MBA, dấu ấn có thể trông thấy khắp nơi.
Kinh tế học tuy trông sáo rỗng nhưng nó dạy con người cách tư duy và nhìn nhận vấn đề đa chiều.
Một trong những ví dụ hay thường dùng là trường hợp sau. Một công ty muốn tiết kiệm chi phí nên loại bỏ máy cà phê. Anh kế toán thì coi đó là thành công nhưng anh kinh tế gia với cá nhìn đa chiều sẽ nói khác. “Nếu bỏ máy cà phê thì sẽ làm nhân viên khó chịu. Họ cần năng lượng để làm việc và suy nghĩ. Dẹp cà phê có thể tiết kiệm trên giấy nhưng sẽ gây thiệt hại vô cùng lớn về năng suất và khiến doanh thu tiềm năng suy giảm.”
Thấy sự khác biệt chưa. Hãy coi danh sách những người giàu có nhất, họ đều ít nhiều học qua các lớp kinh tế học. Nhờ kiến thức và tư duy đó nên mới thành công. Tiêu biểu nhất có lẽ là Buffett và Murdoch. Chưa kể hàng vạn doanh nhân khác đang làm trong các tập đoàn hàng đầu.
Đừng bao giờ so sánh giáo sư với doanh nhân vì cả hai khác nhau nhưng cần nhau. Muốn thành công thì cần kiến thức. Chỉ có kẻ ngốc mới coi thường giáo dục và những cá nhân đào tạo.
Người Việt chúng ta có câu “Không thầy đố mày làm nên” thì ở Phương Tây cũng vậy. Nếu không có người chỉ dạy lúc đầu thì bạn sẽ không có cơ sở để vươn mình.
Bóc Phốt Tài Chính | 20.3.2021
