Đầu tư chứng khoán Việt Nam có đáng không? Đối với nhiều người thì không và mình biết vì sao họ lại có suy nghĩ như vậy.
Để hiểu vấn đề thì bạn cần so sánh hiệu suất với các kênh đầu tư khác trong nước. Khoảng thời gian sử dụng sẽ là từ năm 2012 cho đến 2022.
Bắt đầu với kênh an toàn nhất.
- Lãi suất tiết kiệm ở ngân hàng là tầm 8% mỗi năm.
- Lãi suất trái phiếu thường xoay quanh mức 10%.
Còn sau đây là các kênh mạo hiểm hơn.
[1] Chứng khoán, hay chính xác hơn là chỉ số VNIndex, nó đại diện cho thị trường nói chung.
- 2012: 383 điểm.
- 2022: 1,118 điểm.
- Hiệu suất: 11.31% mỗi năm.
[2] Vàng SJC.
- 2012: 42 triệu/lượng
- 2022: 67 triệu/lượng
- Hiệu suất: 4.78% mỗi năm.
[3] Bất động sản ở Quận 1, Sài Gòn. Lưu ý là nhà đất ở Việt Nam rất khó định giá, cho nên chỉ dùng để tham khảo.
- 2012: 81 triệu/m2
- 2022: 500 triệu/m2
- Hiệu suất: 19% mỗi năm.
Dựa theo những con số trên, chúng ta có thể thấy rằng chứng khoán có mức tăng trưởng không quá cao so với việc gửi ngân hàng hay mua trái phiếu, chỉ hơn tầm 3%. Không chỉ vậy, nó còn thua xa bất động sản, vì ngay khi thị trường chứng khoán suy giảm mạnh, giá nhà đất vẫn tăng mạnh bất chấp điều kiện kinh tế là gì.
Điều này khiến nhiều người hỏi, “Đầu tư chứng khoán ở Việt Nam có đáng không?,” “Lời 11% thì làm được gì?” hay “Thà gửi ngân hàng, chơi chứng khoán chỉ được hơn 3% thì quá ít.”
Những nhận định đó không sai chút nào.
Ở Việt Nam, bất động sản là vua và sẽ tiếp tục thống trị. Nhưng để tham gia thì bạn cần nhiều tiền mặt, ít nhất là cả tỷ đồng. Nếu chỉ là một người làm công bình thường, không có nhiều tiền, thì đó là một thử thách. Không phải ai cũng có điều kiện để lướt sóng nhà đất.
Vàng thì bạn có thể mua và cất giữ. Nhưng lỡ nhà bị trộm thì sao? Hay nếu đang ở nhà thuê thì để vàng ở đâu để không bị mất? Sự hoang mang đó có đáng không?
Gửi ngân hàng hay mua trái phiếu cũng hợp lý. Nhưng đó là nếu bạn cần sự an toàn và cố định. Khi gửi tiết kiệm hay sở hữu trái phiếu, bạn sẽ biết chắc mình lời bao nhiêu. Nhưng đó cũng là giới hạn, bạn không thể nào vượt qua mức lãi suất.
Ngay lúc này, chúng ta mới thấy được sự ưu việt của chứng khoán, hay chính xác hơn là cổ phiếu.
- Vốn tối thiểu để tham gia rất thấp. Hiện tại có quy định lô 100, để mua 100 cổ phiếu VinGroup ở mức giá 74,000 VND thì bạn cần 7.4 triệu đồng. Với những app đầu tư lô lẻ như Anfin và Infina thì bạn chỉ cần đầu tư 10,000 VND để bắt đầu.
- Mua và bán đơn giản. Bạn chỉ cần mở tài khoản chứng khoán, gửi tiền vô, sau đó nhấn nút mua là xong. Khi cần, bạn có thể bán và không có rào cản nào, trừ quy định giờ giao dịch.
- Giá cả minh bạch vì giao dịch tập trung trên sàn. Khác bất động sản, với chứng khoán, bạn biết tài sản mình tăng hay giảm theo từng giây vì nó hiện trên màn mình. Điều này sẽ cho phép bạn an tâm hơn.
- Với những quỹ ETF Index VN30-50-100 thì bạn không cần phải tốn thời gian phân tích từng cổ phiếu mà có thể sở hữu cùng lúc hàng chục cái. Đó là một điều bạn không thể làm được với nhà đất.
Nhưng nếu chỉ nói vậy thì vẫn chưa thuyết phục. Vì như nói trên, hiệu suất bình quân của thị trường chứng khoán Việt Nam trong 10 năm vừa qua chỉ là 11%. Nghĩa là chỉ hơn vàng 6% và hơn lãi suất tiết kiệm 3%.
Vậy thì đáng ở chỗ nào?
Điều này tùy thuộc vào mục đích và quan điểm của bạn. Nhưng trước tiên, đừng để con số đánh lừa bạn. Chênh lệch tuy chỉ 3%, trông rất nhỏ nhưng theo thời gian thì lại thành lớn.
Bây giờ ví dụ bạn có 100 triệu.
- 3% của $100 triệu chỉ là 3 triệu đồng.
- Nhưng 3% của 100 triệu sau 20 năm sẽ biến số vốn ban đầu thành 182 triệu.
- Còn với hiệu suất 11% và vốn 100 triệu, sau 20 năm, số tiền sẽ trở thành 893 triệu.
Con số bạn nghĩ là nhỏ, nhưng lại biến thành khổng lồ bằng lãi kép và thời gian.
Điều này có bảo đảm không? Không. Đầu tư chứng khoán luôn có rủi ro. Thị trường tăng và giảm ngẫu nhiên và không theo bất cứ quy luật nào. Đây là một điều bạn phải xác định và chấp nhận một khi quyết định tham gia.
Nếu muốn an toàn thì ngân hàng đang chờ bạn, chứ không thể nào yêu cầu điều tương tự với thị trường chứng khoán.
Ở những nước phát triển, người ta sẽ hài lòng nếu lời 5-10% vì lãi suất của họ bây giờ là gần không. Còn ở Việt Nam thì lạm phát đã làm biến dạng tư duy tài chính của người dân. 10% được coi là thấp và 20% lại được cho là tầm thường so với bất động sản, vốn tăng 20 đếm 50% mỗi năm.
Vậy hỏi lại lần nữa, “Đầu tư chứng khoán có đáng không?” Theo mình thì đáng nếu bạn coi nó là công cụ để phát triển tài sản dài hạn, là cách để tiền không mất giá trị vì lạm phát, và là hình thức để thực hiện kế hoạch tài chính.
Lời 11% mỗi năm với những ETF Index thì không nhiều, nhưng chứng khoán chưa bao giờ là cách để làm giàu. Bạn vẫn phải đi làm và nhận lương thì mới có tiền để đầu tư được. Thay vì mất 10 năm để đủ tiền cọc cho căn nhà, chứng khoán có thể giúp bạn rút ngắn nó thành 6 năm.
Nếu bạn có nhiều vốn hơn thì bất động sản mới là kênh phù hợp nhất. Nếu muốn nhiều lợi nhuận hơn, không ai cấm bạn đầu tư mạo hiểm hay đầu cơ lướt sóng. Còn nếu thích nhân 10 tài khoản, sòng bạc và các trang cá độ đang chào đón.
Với riêng chứng khoán, nó là công cụ để phát triển tài chính cá nhân và nên như vậy. Đó là vì sao chứng khoán đáng để bạn đầu tư. Chúc bạn thành công.
Bóc Phốt Tài Chính | 27.6.2022