Có một chàng trai tên Michael Reeves đưa $50,000 để con cá vàng của mình chơi cổ phiếu bằng cách cho nó chọn 1 trong 2. Nó bơi vô cái nào thì anh ta sẽ mua cái đó. Sau một khoảng thời gian thì lấy hiệu suất ra so sánh.
Kết quả là cổ phiếu con cá chọn tăng trưởng nhiều hơn cổ phiếu được chọn bởi các thành viên của Wallstreetbet hay quỹ SP500. Từ đó anh ta tạm kết luận rằng “Con cá chơi cổ phiếu giỏi hơn con người.”
Nhưng vấn đề ở đây là gì?
Đó chính là kết quả của sự ngẫu nhiên.
- Anh ta đã lựa sẵn cổ phiếu có tiềm năng cao như Apple hay Tesla. Sao không chọn ngẫu nhiên cổ phiếu rác nào đó như FLC. Còn không thì công ty suy giảm mạnh như Grab, Uber và DoorDash.
- Kết của ngẫu nhiên hoàn toàn có thể ngược lại. Thay vì con cá chọn cổ phiếu tăng thì nếu giảm thì sao. Hay nó rơi vào đúng giai đoạn suy trầm kinh tế thì sao? Lúc đó chúng ta có kết luận “Con cá chơi cổ phiếu tệ hơn con người?”
Vấn đề với kết quả ngẫu nhiên là nó ngẫu nhiên, có thể tăng hay giảm, lời hay lỗ. Nhưng khi lời thì người ta khoe, còn khi lỗ thì giấu.
Nếu thí nghiệm để giải trí thì có thể làm vậy được, để con cá hay con khỉ chọn cổ phiếu thay mình. Nhưng bạn có dám làm vậy với quỹ hưu trí của mình không? Bạn có dám đặt cược số tiền mình dành dụm cả năm vào sự ngẫu nhiên không. Tôi cá là không.
Cho nên không thể kết luận “Con cá khôn hơn” được vì tùy theo tầm nhìn. Nếu chơi cho vui thì cứ làm. Còn đầu tư dài hạn để về hưu thì phải luôn cẩn thận vì bạn chỉ có sống một đời, trong khi con cá hay con khỉ thì vẫn mặc kệ bạn nếu cháy tài khoản.
Đừng bao giờ đánh bạc rồi lấy kết quả ngẫu nhiên để so sánh.
Nguyễn Trọng Nhân | Bóc Phốt Tài Chính, 10.4.2022