Robinhood tạm ngừng giao dịch mã Gamestop, hiểu cách chứng khoán vận hành | Đọc nhiều bài viết về sự kiện Wallstreetbets, Malvin Capital, Gamestop và Robinhood làm tôi bất ngờ vì nhiều người lại hiểu sai.
Chuyện là tuần rồi khi các thành viên của diễn đàn Reddit mua ồ ạt cổ phiếu Gamestop [GME], khiến giá tăng 1,600%, thì Robinhood [công ty môi giới miễn phí ở Mỹ] lại quyết định tạm ngưng giao dịch mã đó. Điều này dẫn đến âm mưu cho rằng họ thông đồng với Wall Street để hại nhà đầu tư cá nhân.
Nhưng đây là ngộ nhận chết người. Để hiểu vì sao họ phải làm vậy thì chúng ta phải hiểu cách thanh khoản +T2 [hoặc +T3] và mô hình kinh doanh của Robinhood.
Vì sao Robinhood miễn phí? | Thực sự mà nói thì chẳng có gì miễn phí. Cách Robinhood có thể làm vậy là như sau.
- Khi người dùng đặt lệnh mua bán từ Robinhood, nó được chuyển sang đơn vị thứ ba. Ở đây là công ty làm thị trường [market maker] kiêm quỹ đầu cơ [hedge fund] tên Citadel ở Chicago. Ước tính thì mỗi năm họ và các công ty khác trả cho Robinhood tầm $200-300 triệu cho dữ liệu này.
- Họ kiếm tiền bằng cách ăn biên độ mua bán [bid ask spread]. Nó rất nhỏ và không đáng kể, nhiều lúc thấp hơn 1 cent. Nhưng nếu có hàng trăm triệu giao dịch được thực hiện thì số tiền nhân lên rất nhiều. Nhờ vậy mà người dùng Robinhood mới được giao dịch miễn phí.
- Ngoài ra thì Robinhood còn kiếm tiền bằng cách cho vay đòn bẩy [margin lending]. Người dùng có thể thế chấp chứng khoán để mua thêm, tức vay mượn tiền và họ bị tính lãi suất.
Giao dịch chứng khoán, +T1 T2 T3 | Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần bấm mua là xong, cổ phiếu thuộc về mình. Đúng nhưng chưa đúng. Mô hình hiện tại của đa số công ty môi giới và sàn giao dịch là T2, nó như sau.
- Bạn đặt lệnh mua mã GME. Robinhood [hay công ty môi giới] xác nhận bạn đã giao dịch và ghi chép vô tài khoản bạn. Nên hiện lên là bạn đã mua. Đó là ngày giao dịch [transaction day].
- Nhưng giao dịch chuyển nhượng [settlement day] cổ phần chính thức diễn ra 2 ngày sau đó, gọi là T2. Lúc đó mới là ngày cổ phiếu chính thức thuộc về bạn.
Nhưng chưa hết. Có một đoạn nữa ít ai nghĩ đến. Đó là khi bạn gửi tiền vào Robinhood thì nó chưa vô tài khoản mà phải chờ 2-3 ngày sau. Giải thích tiếp.
Tài khoản margin | Như nhiều công ty môi giới khác, Robinhood cho bạn gửi tiền và mua cổ phiếu ngay. Nhưng chưa giải thích đầy đủ.
- Bạn vô tài khoản Robinhood. Bấm gửi tiền. Tiền vô. Nhưng họ chỉ nhận được sau chứ chưa có liền.
- Công ty vẫn cho người dùng mua cổ phiếu với số tiền tạm ứng đó. Sau đó khớp lệnh như miêu tả ở trên, +T2.
Chính vì vậy nên trong trường hợp có quá nhiều người gửi tiền và đặt mua GME như tuần vừa rồi thì Robinhood không có đủ tiền để tạm thanh khoản. Dẫn đến vấn đề mất cân bằng tài chính. Cho nên họ phải tạm ngưng giao dịch GME, nếu không thì sẽ phá sản.
Sau sự cố thì họ đã huy động thêm $1 tỷ để tiếp tục hoạt động và tạm cho khách mua bán GME và các cổ phiếu biến động khác với số lượng nhất định.
Đó là vì sao. Đây không phải là thao túng hay gì cả mà là cách chứng khoán hoạt động. Hãy ngừng các âm mưu và tìm hiểu. Nếu có chi tiết gì không đúng thì xin mọi người góp ý. Cảm ơn.
Bóc Phốt Tài Chính | 02.2.2021
