Nghệ thuật đánh thuế, người Việt Nam đóng bao nhiêu thuế

Có bao giờ bạn tò mò về điều này không? Người Việt đóng bao nhiêu thuế về số lượng lẫn tỷ lệ?

Rất khó để trả lời chính xác vì mỗi người có mức thu nhập và chi tiêu khác nhau. Nhưng nếu phải nói tổng quát thì sẽ là “Không ít.”

Dựa theo Google, hệ thống thuế ở Việt Nam có khoảng 8 loại thuế và hơn 100 loại phí trực tiếp cũng như gián tiếp. Nếu kể thì sẽ quá lâu. Nhưng 8 loại thuế chính là như sau.

Thuế thu nhập cá nhân. Nếu lương bạn ở trên mức yêu cầu thì phải đóng thì phải đóng từ 5% – 35%.
Thuế thu nhập doanh nghiệp. Tính bằng mức cố định trên lợi nhuận với thuế suất phổ thông 20%.
Thuế giá trị gia tăng hoặc VAT. Được tính trong giá bán với 8% áp dụng trong năm 2022 nhằm hỗ trợ người dân gặp khó khăn trong tình hình COVID-19.
Thuế môn bài. Doanh nghiệp nào cũng phải trả mỗi năm tùy theo vốn đầu tư.
Thuế tiêu thụ đặc biệt. Dành cho những sản phẩm trong đối tượng.
Thuế xuất nhập khẩu. Được tính khi hàng hóa ra và vào lãnh thổ Việt Nam với thuế suất theo tỷ lệ % tùy từng mặt hàng.
Thuế tài nguyên. Như nhà đất, khai thác và chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Thuế trước bạ. Được tính khi chuyển quyền sở hữu đất đai và xe cộ.

Bây giờ bạn bất ngờ chưa. Còn phí thì có quá nhiều nên không thể kể hết. Nhưng chúng ta có thể hiểu sơ sơ thông qua việc mua thịt gà.

Để mua thịt gà thì bạn phải tới siêu thị hoặc chợ. Con gà để được chuyển từ trang trại đến quầy tính tiền thì phải trải qua hàng loạt loại phí.

Phí kiểm dịch gà con mới nở.
Phí cấp giấy tiêu độc sát trùng cho xe vận chuyển nội tỉnh.
Phí cấp giấy tiêu độc sát trùng cho xe vận chuyển ngoại tỉnh.
Phí cấp giấy kiểm dịch nội tỉnh.
Phí cấp giấy kiểm dịch ngoại tỉnh.
Phí kiểm tra lâm sàng gà thịt.
Phí niêm phong xe.
Phí tiêu độc sát trùng.
Phí trứng thương phẩm.
Phí trứng giống.
Phí đã ấp trứng.
Phí cấp giấy chứng nhận kiểm dịch nội tỉnh.
Phí cấp giấy chứng nhận kiểm dịch ngoại tỉnh.
Phí kiểm soát giết mổ.

Đó chỉ là cho con gà thôi. Còn nếu bạn mua thịt heo, thịt bò, rau hay trái cây thì phải trả hàng chục loại phí gián tiếp khác nữa. Nghĩa là khi bạn đi siêu thị mua bất cứ sản phẩm gì thì đã gánh vô số loại thuế phí rồi.

Vậy tại sao chính phủ lại chia ra hàng loạt thuế phí khác nhau mà không tính một lần cho gọn? Vì nếu làm vậy thì chắc người dân sẽ tức giận, cho nên để thu thuế thì là cần sự tinh vi kèm chút khoa học.

Các chính phủ Mỹ Âu cũng vậy, họ là người thiết lập ra hình thức này. Vì không ai muốn trở thành mục tiêu phẫn nộ của đám đông. Nếu thu hết một lần thì chắc chắn sẽ có xung đột dân chúng. Cho nên thu thuế nhỏ lẻ sẽ linh động hơn cho người dân và doanh nghiệp để nhắm đến sự cân bằng.

Cho dù bạn là ai, làm gì hay ở đâu thì cũng phải đóng thuế dù ít hay nhiều, nhưng bạn lại nghĩ là không. Đó là nghệ thuật đánh thuế.

Nguyễn Trọng Nhân | Bóc Phốt Tài Chính, 19.3.2022