Giá xăng Việt Nam thấp nhất thế giới, bài học về sức mua

“Giá xăng ở Việt Nam ở mức thấp nhất thế giới. Giá nhà ở Việt Nam cũng thấp so với khu vực. Nói chung, giá cả ở Việt Nam rất rẻ so với nhiều nơi khác.”

Đã bao nhiêu lần bạn nghe những nhận định như trên rồi. Tôi cá là rất nhiều. Để nói công bằng thì điều đó không hề sai. Giá cả ở Việt Nam nếu xét tổng quát thì rất thấp so với các nước khác. Vì giá cả chỉ cho thấy bạn phải trả bao nhiêu để mua một món hàng. Nhưng nếu muốn so sánh thì phải dùng sức mua. Từ đó sẽ thấy được bức tranh toàn diện về năng suất.

Lấy giá xăng làm ví dụ.

Hiện tại vào tháng 2 năm 2022, một lít xăng ở Việt Nam có giá 25,000 VND tương đương $1.15 USD. Dựa theo Statistics Times, Việt Nam xếp hạng 38 trong tổng cộng 167 quốc gia về mức giá xăng. Chỉ có 37 quốc gia có giá xăng thấp hơn và 129 quốc gia có giá cao hơn. Nghĩa là giá xăng ở Việt Nam thuộc mức thấp hơn bình quân của thế giới.

Nhưng như vậy chỉ là phân nửa vấn đề.

Khác với những nước khác, thị trường xăng dầu ở Việt Nam được điều hành bởi công ty nhà nước. Họ được rót vốn và bảo trợ rất nhiều. Cho nên giá xăng ở Việt Nam thấp so với thế giới là điều dễ hiểu.

Không ai lại lấy mỗi giá xăng để so sánh bao giờ. Để có cái nhìn công bằng thì chúng ta nên dùng sức mua. Ở đây là lương bình quân của một ngày đi làm chia cho giá xăng. Từ đó chúng ta sẽ thấy mỗi ngày làm việc sẽ mua được bao nhiêu lít xăng.

1. Việt Nam. Lương một ngày bình quân là 300,000 VND hoặc $14. Giá xăng là $1.15. Một người bình quân đi làm một ngày sẽ mua được 12 Lít.

2. Mỹ. Lương một ngày bình quân là $250. Giá xăng là $0.9. Một người Mỹ đi làm một ngày sẽ mua được 200 đến 300 Lít xăng.

3. Hong Kong là nơi có giá xăng cao nhất thế giới. Lương một ngày bình quân là $150. Giá xăng là $2.50. Một người Hong Kong đi làm một ngày sẽ mua được 60 L.

Bạn thấy điều gì chưa. Có giá xăng thấp nhất không có nghĩa là bạn sẽ mua được nhiều nhất. Còn nơi có giá xăng cao nhất, không có nghĩa là bạn sẽ mua được ít nhất. Vì nếu lấy thu nhập để quy chuẩn, nơi có giá xăng cao thường là những quốc gia phát triển. Giá xăng cao là vì tiền lương và chi phí cao. Còn những nơi có giá xăng thấp, thường là nền kinh tế mới nổi, giá thấp thì lương cũng không cao.

Việt Nam tuy có giá xăng thấp so với thế giới, nhưng mỗi ngày làm việc chỉ đổi được tầm chục lít so với cả trăm lít ở nơi khác. Chúng ta có thể áp dụng nguyên lý này với bất cứ hàng hóa nào. Nhà cửa, xe hơi, ly cà phê, món ăn, vé máy bay cho đến iPhone. Sức mua của lao động và năng suất mới phản ánh thực tế.

Nguyễn Trọng Nhân | Bóc Phốt Tài Chính, 24.12.2022