Có một vấn đề rất nghiêm trọng đang diễn ra và có nguy cơ đe dọa đến sự phát triển kinh tế. Không phải lạm phát, không phải bong bóng nhà đất, không phải ô nhiễm, cũng không phải giáo dục.
Đó là gái Việt bây giờ đẻ quá ít.
Hiện nay, tỷ suất sinh đẻ ở Sài Gòn chỉ là 1.39 con cho mỗi cặp vợ chồng. Còn tỷ suất của cả nước là 2.0 con.
Để một nền kinh tế duy trì mức độ tăng trưởng cũng như để một quốc gia giữ nguyên dân số thì tỷ lệ sinh đẻ phải ít nhất 2.1.
Nghĩa là với mức sinh đẻ hiện nay, sớm mượn gì kinh tế Việt Nam cũng gặp bất ổn. Tương tự như Nhật Bản và Châu Âu, vì dân đẻ quá ít nên họ không thể phát triển bền vững mà đối mặt với suy giảm tăng trưởng. Điều duy nhất đang duy trì họ là công nghệ và dân nhập cư.
Điều này nghe thì hơi vi mô nhưng nó thật ra là chuyện cá nhân.
Gái Việt Nam bây giờ rất ngại đẻ, nhất là những cô gái hiện đại, được ăn học đầy đủ và có sự nghiệp ổn định.
Có rất nhiều lý do giải thích cho hiện tượng này. Từ tiền nuôi con, chi phí cơ hội cho đến quan điểm cá nhân và chuyện lập gia đình. Về mặt tài chính thì nó ảnh hưởng đến quyết định sinh sống và kế hoạch tương lai.
Đây là câu chuyện có thật của ba người bạn của mình.
Hoàng là một ví của một chàng trai thành đạt. Bằng cử nhân ở Việt Nam, thạc sĩ ở Anh Quốc, vợ xinh cũng như giỏi không kém, công việc lương $2000 mỗi tháng, căn nhà ở Sài Gòn và lô đất đầu tư ở Bình Dương. Tổng thu nhập của hai vợ chồng trên dưới 80 triệu đồng mỗi tháng.
Hai năm trước Hoàng báo tin vui là đã có con. Từ đó, khả năng tài chính của anh ta bị ảnh hưởng rõ rệt. Nguyên nhân là gánh nặng chi phí sinh đẻ và nuôi con.
Đây là chi phí. Nếu bạn nào đang có ý định lập gia đình thì nên coi để tham khảo.
1. Tiền đẻ và khám thai ở bệnh viện tư nhân – 150 triệu đồng.
2. Học phí cho hai con sinh đôi ở trường tư nhân – 20 triệu mỗi tháng.
3. Tiền sữa, ăn uống và khám bệnh – Mỗi tháng tầm 5 triệu.
Nghĩa là tiền nuôi con chiếm 20 đến 30% tổng thu nhập. Trước đây thì Hoàng thoải mái đi ăn uống và vui chơi mỗi tuần. Nhưng kể từ khi có con thì anh ta phải làm việc nhiều hơn và giảm ăn ngoài lại.
Về mặt tài chính thì nếu không có con thì anh ta có thể đem tiền đó đầu tư để làm giàu rồi nghỉ hưu sớm. Dần dần, nó trở thành áp lực vì nuôi con quá tốn kém, nhất là ở một thành phố đắt đỏ như Sài Gòn.
Cũng tương tự, Hằng cũng cảm thấy mệt mỏi và áp lực khi nghĩ tới chi phí sinh con. Thu nhập của hai vợ chồng tầm 30 triệu mỗi tháng.
Mặc dù sinh con ở bệnh viện công nhưng số tiền khám, đẻ và chăm sóc đã đốt đi 40 triệu. Vì con cũng học trường tư nhân nên học phí mỗi tháng cho hai con là 10 triệu. Các chi phí như ăn uống thì thêm 5 triệu nữa.
Nghĩa là riêng tiền nuôi con thôi đã chiếm 40% thu nhập. Kèm với áp lực trả góp tiền vay ngân hàng khi mua chung cư nên đến cuối tháng, tài khoản gần như không dư đồng nào.
Hoàng và Hằng là hai ví dụ tiêu biểu của hàng triệu người trẻ khác đang làm cha mẹ. Mặc dù lương không thấp nhưng khi có con, tiền như bị đốt sạch.
Đây là lúc Trinh xuất hiện.
Khi nghe xong Hoàng và Hằng kể về chi phí nuôi con thì Trinh quyết tâm là sẽ không lấy chồng, không sinh con và sống cuộc đời tự do.
Nếu chỉ có một vài người suy nghĩ như vậy thì không sao. Nhưng khi nó trở thành trào lưu thì lại trở thành vấn đề.
Trinh đại diện cho thế hệ nữ giới hiện đại. Được ăn học đầy đủ, công việc tốt và đang dấn thân để xây dựng sự nghiệp. Cô ta có nhiều mục tiêu trong cuộc sống, từ mua nhà cho đến đi du lịch. Để làm vậy thì cần tiền.
Nếu đẻ con thì những cái đó phải bị dẹp bỏ hoặc hoãn lại. Trừ khi có nhiều tiền hoặc lương cao. Nhưng nếu không thì phải đánh đổi.
Bây giờ bạn hiểu vấn đề chưa. Để nói lại.
Chi phí để sinh một đứa con ở Sài Gòn bây giờ không dưới 100 triệu đồng. Còn tiền nuôi thì ít nhất 5 đến 10 triệu mỗi tháng. Tùy vào thu nhập của bạn, một đứa con sẽ tốn tầm 20 đến 30%. Mình không có khảo sát cụ thể nào, chỉ là ước tính thôi.
Nghĩa là để đẻ con thì bạn cần tiền và phải đánh đổi chất lượng sống.
Với mức lương bình quân chỉ 10 triệu mỗi tháng thì các bạn trẻ không cảm thấy sẵn sàng. Họ mệt mỏi khi nghĩ đến việc đẻ con, thay tả, tiền sữa, đưa đón, học phí và ăn uống.
Sinh con là một khoảng đầu tư tài chính khổng lồ mà không lấy lãi.
Các cô gái thì bận đi làm, họ muốn theo đuổi mục đích cá nhân và con cái sẽ làm vỡ kế hoạch đó.
Đó là vì sao gái Việt bây giờ ngại đẻ và vì sao tỷ suất sinh ở Sài Gòn chỉ 1.3. Xu hướng này sẽ tiếp tục trừ khi chúng ta có giải pháp.
Bóc Phốt Tài Chính | 20.12.2021